MENU
Tajna kaseta, tajny mapnik
  • pl
  • en
  • de
  • ua
Patrząc w stronę miasta, po lewej stronie od Bramy Lubelskiej Nowej zobaczysz relikty Bastionu VI. Zbudowany został około 1596 r. przez Bernardo Morando, zmodernizowany w końcu XVII stulecia przez Jama Michała Linka
Plan północnej części miasta z początków XIX w.
(wprowadzono kazamaty barkowe, dwie działobitnie – nadszańce na kurtynach po obu stronach bastionu, wreszcie przedwał z murowaną galerią słoniczoła). Kazamaty barkowe zostały zmodernizowane i powiększone przez Jana Mallet-Malletskiego po 1809 r.; w tym samym czasie mógł też powstać ziemny nadszaniec w szyi bastionu. Zasadnicze prace modernizacyjne rozpoczęto w 1821 r. Wykonano wówczas galerie wzdłuż murów, przebudowano kazamaty barkowe, w końcu, w 1827 r. rozpoczęto budowę olbrzymiego murowanego, dwukondygnacyjnego nadszańca. Po kasacie twierdzy zniszczono mury bastionu, pozostał jedynie nadszaniec oraz ziemna platforma dzieła, choć o zdeformowanym narysie. Patrząc na zachód, jeszcze 150 lat temu ujrzelibyśmy ogromny, niesymetryczny, największy w Twierdzy, Bastion V. Był nietypowym dziełem obronnym, o znacznie wydłużonym lewym czole. Przypuszczalnie deformacja ta miała związek z koniecznością dopasowania nieco późniejszych fortyfikacji miejskich do starszych umocnień otaczających rezydencję Jana Zamoyskiego. Nie można jednak wykluczyć, że asymetryczne rozwiązanie czół bastionu wynikało z konieczności zapewnienia właściwej osłony najsłabszego punktu twierdzy: Bramy Lubelskiej. Na przedpolu nie było tu żadnej naturalnej przeszkody, utrudniającej ewentualnemu przeciwnikowi atak na bramę z osłoną własnej artylerii. Wydłużenie lewego (zachodniego) czoła bastionu i cofnięcie kurtyny IV-V pozwalało na wzmocnienie ochrony przedpola przez zwiększenie ilości osłaniających przedpole bramy dział twierdzy. Po zniesieniu twierdzy wysadzono mury bastionu, przez zniszczony prawy bark wytyczono nową drogę wyjazdową z miasta w kierunku Lublina, dziś ulicę Marszałka Józefa Piłsudskiego, resztki bastionu zostały zniwelowane. Dziś jest on praktycznie nieczytelny. Dlatego na osi dawnego traktu lubelskiego postawiono obecnie załamany, ceglany mur, znaczący załamanie czół tego najbardziej tajemniczego bastionu Zamościa.

Galeria zdjęć

  • Północny front Twierdzy Zamość na planie z 1772 r.

  • Plan północnej części miasta z początków XIX w. Funkcjonuje już Brama Lubelska Nowa, natomiast Bastion VI nie ma jeszcze nadszańca.

    Funkcjonuje już Brama Lubelska Nowa, natomiast Bastion VI nie ma jeszcze nadszańca.

  • Plan rozbudowy twierdzy z 1807 r. Przed frontem kurtyny V-VI – rawelin dodatkowo broniony trzema dwuramiennikami. Co ciekawe, nie planowano wówczas jeszcze Bramy Lubelskiej Nowej.

    Przed frontem kurtyny V-VI – rawelin dodatkowo broniony trzema dwuramiennikami. Co ciekawe, nie planowano wówczas jeszcze Bramy Lubelskiej Nowej.

  • Docelowy, choć nigdy nie zrealizowany projekt Lunety V-VI z 1825 r. z potężną, murowaną redutą wewnątrz i licznymi blokhauzami, broniącymi drogi krytej.

  • Rysunek przedstawiający rzut galerii strzeleckiej prawego (patrząc od wnętrza miasta) czoła Bastionu V z zaznaczonymi robotami, wykonywanymi w roku 1849.

  • Rzut wałów i elewacja prawego czoła Bastionu V z 1849.

  • Lewostronna kazamata artyleryjska Bastionu V. Projekt modernizacji prochowni, umieszczonej w też kazamacie, podpisany przez ppłk. J. Jodko w październiku 1818 r.

    Projekt modernizacji prochowni, umieszczonej w też kazamacie, podpisany przez ppłk. J. Jodko w październiku 1818 r.

  • Rzut nadszańca Bastionu VI – rysunek z roku 1845.

  • Elewacja nadszańca Bastionu VI - rysunek z 1835 r.

  • Przekroje nadszańca Bastionu VI – rysunek z roku 1845.

  • Lewostronna kazamata artyleryjska Bastionu VI. Projekt urządzenia prochowni, umieszczonej w też kazamacie, podpisany przez ppłk. J. Jodko.

    Projekt urządzenia prochowni, umieszczonej w też kazamacie, podpisany przez ppłk. J. Jodko.


Proszę czekać... Proszę czekać...