Twierdza Zamość – jedna z największych twierdz I Rzeczypospolitej, następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, zbudowana w latach 1579-1618 dla obrony miasta założonego przez hetmana Jana Zamoyskiego w 1580 r.
Budowę fortyfikacji bastionowych rozpoczęto wg projektu Bernardo Morando w 1586 r. a zakończono w 1618 r. Umocnienia były wielokrotnie modernizowane, przy udziale wybitnych inżynierów wojskowych, m.in.:
- w latach 1618-1623 przez Andrea dell’Aqua
- w latach 1687-1693 przez Jana Michała Linka
- w latach 1809-1813 i 1817-1826 przez płk Jean-Baptiste'a Malleta (później w służbie Królestwa Kongresowego jako gen. Jana Mallet-Malletskiego)
Prace modernizacyjne trwały do ok. 1856 r.
W latach 1866-1868, rozkazem cara Aleksandra II, twierdza została zlikwidowana; fortyfikacje w znacznej części zniszczono. Ich zachowane relikty były konserwowane (z elementami uzupełnień) od lat trzydziestych XX w. do naszych czasów.
Skoro dotarłeś na odtworzony rawelin – wysunięte dzieło forteczne, broniące kurtyny między bastionami V i VI oraz Bramy Lubelskiej Nowej – zapoznaj się z tym, jak twierdza rozrastała się na zewnątrz. Podstawową cechą rozwiniętej fortyfikacji bastionowej było stopniowanie obrony. Stąd umocnienia nie ograniczały się do głównego obwodu obronnego bastionów i łączących je murów kurtynowych oraz fosy. Już w XVI w. na zewnątrz fosy wprowadzano tzw.
krytą drogę*, osłoniętą
przedstokiem*, na krawędzi którego pojawiły się stanowiska dla strzelców. Dla ułatwienia koncentracji obrońców kryta droga rozszerzała się w trójkątne
place broni*. Wkrótce pojawiły się dodatkowe zewnętrzne dzieła obronne: przed kurtynami
raweliny* a przed bastionami
słoniczoła* (półksiężyce). Dalej na przedpole wysunięte bywały
dzieła rogowe* (hornwerki) lub
dzieła koronowe* (kronwerki), jeszcze dalej wysuwano
lunety*, stanowiące pierwowzór późniejszych samodzielnych
redut* i
fortów*. Nieprzyjaciel, nim mógł dostać się w pobliże głównego obwodu obrony, musiał pokonać kolejne wysunięte fortyfikacje.
Galeria zdjęć
-
-
Bastiony posiadają osobliwe, murowane słoniczoła z wprowadzonym podziemnym korytarzem, być może o znaczeniu chodnika ułatwiającego kopanie korytarzy przeciwminowych. Mimo zastosowania przewału i drogi krytej za fosą.
-
Uwzględnia rzeczywistą rozbudowę dokonaną w latach 1809-1813. Była to najważniejsza i najbardziej rewolucyjna rozbudowa fortyfikacji zamojskich, w śmiały sposób przesuwająca linię obrony o kilkaset metrów na zewnątrz głównego pierścienia umocnień.
-
Projekt nigdy nie został do końca zrealizowany. Usystematyzował on i uschematyzował poprzednie projekty z początków XIX w., lecz stanowił odstąpienie od tendencji rozwijania twierdzy na zewnątrz.
-
Widoczne dzieła zewnętrzne przed głównym obwodem twierdzy – przede wszystkim rawelin przed Bramą Lubelską Nową.
Proszę czekać...