TWIERDZA WCZORAJ

  Twierdza Zamość – jedna z największych twierdz I Rzeczypospolitej, następnie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, zbudowana w latach 1579-1618 dla obrony miasta założonego przez hetmana Jana Zamoyskiego w 1580 r.

Budowę fortyfikacji bastionowych rozpoczęto wg projektu Bernardo Morando w 1586 r. a zakończono w 1618 r. Umocnienia były wielokrotnie modernizowane, przy udziale wybitnych inżynierów wojskowych, m.in.:

• w latach 1618-1623 przez Andrea dell’Aqua
  
• w latach 1687-1693 przez Jana Michała Linka
• w latach 1809-1613 i 1817-1826 przez płk Jean-Baptiste'a Malleta (później w służbie Królestwa Kongresowego jako gen. Jana Mallet-Malletskiego).

Prace modernizacyjne trwały do około 1856 r.

W latach 1866-1868, rozkazem cara Aleksandra II, twierdza została zlikwidowana; fortyfikacje w znacznej części zniszczono. Ich zachowane relikty były konserwowane (z elementami uzupełnień) od lat trzydziestych XX w. do naszych czasów.

Zamość jest doskonałym przykładem miasta, które zachowało pierwotny układ urbanistyczny „idealnego miasta renesansowego”, z fortyfikacjami i zabudową, w której cechy architektury włoskiej przenikają się z lokalną tradycją artystyczną.

Prywatne miasto kanclerza i hetmana Jana Zamoyskiego zostało założone w 1580 roku według najlepszych włoskich wzorów „miasta idealnego”. Niewielkie korekty wzorca wynikały jedynie z ukształtowania terenu. Rozplanowanie miasta wraz z fortyfikacjami oraz najważniejsze budowle zaprojektował Bernard Morando, architekt z Padwy. Jemu również zawdzięcza Zamość powielany model piętrowej kamienicy rynkowej z podcieniami, zwieńczonej attyką.

Handlowy charakter Zamościa podkreśliły: gmach ratusza wtopiony w jedną z pierzei rynkowych, okazałe kamienice ze sklepami i składami w przyziemiu. Dostęp do pomieszczeń handlowych ułatwiały podcienia, otaczające rynek i biegnące wzdłuż głównych ulic miasta.

Galeria zdjęć

• 

  Doskonale ukazujący historyczny, renesansowy układ urbanistyczny. Kolorem jasnoniebieskim oznaczono budynki wojskowe. Należały do nich wówczas zarówno pałac, gmach Akademii Zamojskiej, jak i Ratusz. Uwagę zwraca brak nadszańca na Bastionie VI.

•