Przystanek LT (LUNETA I KURTYNA
V-VI WRAZ Z BRAMĄ LUBELSKĄ NOWĄ)
- ORIENTACJA I OPIS

Brama Lubelska Nowa powstała w latach 1822-1824 w miejscu korytarza – poterny, zbudowanej w czasach Księstwa Warszawskiego, przecinającej kurtynę pomiędzy bastionami V i VI. Bramę zaprojektował prawdopodobnie por. Jan Paweł Lelewel. Nowy dojazd do twierdzy od strony północnej wiódł przez dwa mosty zwodzone, skrajem wielkiej budowli ziemnej – przebudowanego w latach 30-tych XIX w. rawelinu z okresu Księstwa Warszawskiego. Budowla o funkcji rawelinu otrzymała formę trójkątnej lunety – fortecznego dzieła zewnętrznego o otwartej części tylnej. W ambitnym, nieco idealistycznym projekcie Jana Baptysty Malleta-Malletskiego, na środku ziemnej budowli stanąć miała potężna murowana reduta-śródszaniec, której jednak nigdy nie ukończono, a jedynie przygotowano ją do prowizorycznej rozbudowy w przypadku doprowadzania twierdzy do gotowości bojowej. W 1866 r. w wyniku decyzji cara o likwidacji twierdzy, fortyfikacje zostały wysadzone, trakt lubelski wprowadzono bezpośrednio przez splantowany Bastion V; rawelin i brama przestały być potrzebne. Zamurowana brama, odcięta od wyburzonych kurtyn, na długie lata stała się wojskowym magazynem żywnościowym. Kompleksowa rewaloryzacja Zamościa, prowadzona na podstawie uchwały Rady Ministrów nr 139 z 1974 r., rozpoczęta została sporządzeniem planu rozwoju zespołu staromiejskiego. Postanowiono, że prace obejmą bramy: Lubelską Starą i Nową, Lwowską Starą i Nową, Bastion VII oraz kurtyny odcinka północnego i północno-zachodniego. Bramę Lubelską Nową odrestaurowano, otwarto i uzupełniono o replikę mostu fortecznego, prowadzącego na częściowo odtworzony rawelin-lunetę. Na niej stworzono amfiteatr – wg projektu dr inż. arch. Macieja Pawlickiego. Amfiteatr wrósł w krajobraz i życie kulturalne Zamościa. W zrealizowanym w 2012 r. projekcie z 2007 r. rozwinięto ideę amfiteatru, odwracając go ku miastu, tak, aby większa niż poprzednio ilość widzów mogła podziwiać aktorów – na tle niezapomnianej, wspaniałej panoramy renesansowego miasta (w ramach projektu: „Zamość miasto UNESCO, Pomnik Historii RP produktem turystycznym polskiej gospodarki”). Już jednak dwa lata wcześniej, uzupełniono kurtynę przy Bramie Lubelskiej Nowej, w ramach projektu: „Konserwacja, renowacja i adaptacja na cele kultury zespołów fortyfikacji Starego Miasta w Zamościu”.